دومین نماز عبادی-سیاسی سال جدید مصادف با ۱۲ فروردین در اقصا نقاط کشور عزیزمان برگزار شد. حضور شخص ریاست جمهوری محترم، آیت‌الله رئیسی در نماز جمعه شهر مشهد در جمع نمازگزاران از مهمترین عناوین خبری امروز بود. این حضور در چارچوب سفرهای استانی به مشهد به مناسبت روز جمهوری اسلامی، نوید این را می‌داد که دست‌کم خطیب مشهد به حادثه مهم روزهای اخیر، یعنی استادیوم فوتبال و رفتاری که با بانوان کشورمان صورت گرفت، واکنشی نشان دهند که اینگونه نشد و صحبتها سمت و سوی دیگری به خود گرفت. حال و هوای کلی خطبه‌ها در شهرهای مختلف علاوه بر جنبه امیدبخشی و به قول خطیبی «پمپاژ امید»، بیشتر جنبه کلی به خود گرفت. اتفاقا از همین رهگذر، برخلاف هفته‌های گذشته توجه به معیشت و مطالبات مردمی بخش اعظمی از خطبه‌ها را به خود اختصاص داد. به جاست در اینجا از طرف همکارانمان در وب‌سایت مردم و روحانیت ورود به ماه مبارک رمضان را به همه شما خوانندگان عزیزمان تبریک گفته و ایام پربرکتی را برای همه شما ملت عزیز از حضرت حق خواستاریم.
مهمترین تیتر خبری امروز به نقل از پوشش اکثریت خبرگزاری‌ها، سخن آیت‌الله علم‌الهدی بود. خطیب محترم مشهد امروز در حضور نمازگزار ویژه یعنی ریاست جمهوری، نظام جمهوری اسلامی را «مردمی‌ترین نظام کره زمین» خواندند. اشارات ایشان در باب تعریف جمهوریت بر مبنای خواست و اراده مردم در نظام، حتی پیش از پرداختن به رکن دوم انقلاب یعنی «اسلامیت» بسیار قابل‌تامل بود. چون ایشان در ادامه، فرای صحبتهای مناسبت‌محوری که ایراد کردند، نوید تصویب اعتبار برای حل معضلات استانی را به نمازگزاران اعلام نمودند و در لفافه به نوعی توجه به مسایل اقتصادی را در ابتدای سال مطرح کردند. درست به موازات صحبتهای خطیب مشهد، در تهران نیز خطبه‌ها کلید واژه دیگری را ثبت کرد. حجت‌الاسلام محمدجواد حاج علی اکبری نیز با نگاهی بسیار مشابه، نگاه امام راحل به مردم را «انواری، قدسی و عرفانی» خواند و هدف از انقلاب را «تاسیس نظام مطلوب» عنوان کرد. حتی ایشان یک گام پیشتر نهاده و برکات حاصل از ایجاد نظام جمهوری اسلامی را بر سایر ملت‌ها، به خصوص جبهه مقاومت در لبنان و انصار‌الله یمن را مورد تاکید ویژه قرار دادند. حجت‌الاسلام حاج‌علی‌اکبری همچنین مسیر بیانات خود را به سمت عربستان نیز بردند و به نوعی در آستانه سال جدید، آرزومند سقوط خاندان آل سعود شدند. در هفته‌ای که خبر روز، تمام خبرگزاری‌های داخلی و به زعم دوستداران مردم و نظام، بی‌حرمتی به زنان کشور عنوان شده است، صحبتهای خطیب استان متبوع به فرافکنی به سمت بدحجابی زنان سوق داده شد و خطیب پایتخت نیز حتی نه دلجویی کردند و نه حتی اشاره‌ای به این حادثه مهم. در حالیکه هر دوی این خطیبان محترم رکن اصلی جمهوریت را مردم‌محوری و تاسیس نظام مطلوب برای ساکنان این کشور خواندند، معلوم نیست ما باید این بی‌خبری را به پای بی‌اطلاعی شورای سیاست‌گذاری ائمه بنویسیم یا به روال آنچه از دهه فجر تا به امروز کاملا مشهود است، به حساب حاکمیت‌محوری سخنان خطیبانی که منبر مقدس نمازجمعه را به جای مردم به تریبون حاکمیت تبدیل کرده‌اند.
گله‌مندی ویژه بسیاری از خطیبان از افزایش فساد در جامعه از محورهای مهم بیانات امروز بود. حجت‌الاسلام طاهری، خطیب همدان، افزایش دزدی، رشوه، کم‌کاری در جامعه و مراقبت از حق‌الناس را به موضوع مهم خطبه‌های خود تبدیل کرد. آیت‌الله دژکام، خطیب شیراز، نیز برخلاف همکاران خطیب کلان‌شهرها، با یک روحیه و لحنی حاکی از امید، مبحث جمهوریت را به سمت عدالت کشاند و گفت: «مبنای جمهوری اسلامی بر پایه عدالت شکل گرفته است. جمهوری اسلامی یعنی عدالت.» می‌توان این بیانات را در تضاد مستقیم با بیانات آیت‌الله علم‌الهدی مبنی بر «بالاتر بودن رکن اسلامیت از جمهوریت» قلمداد کرد. عدالت در اسلامیت، اظهر من الشمس است اما عدالت در جمهوریت موردی است که مردم شریف ایران انتظار آن را دارند. ایشان در ادامه صحبتها نیز با شکایت از گرفتار‌ی‌های شش سال اخیر به خاطر تحریم‌ها، با اینکه به صورت مستقیم به مذاکرات وین نپرداخت ولی عملا معضلات معیشتی را به تحریم‌ها گره زد. این چنین بیانی از خطیب محترم شیراز دقیقا با نظرسنجی‌های اخیر ما در وب‌سایت مردم و روحانیت منطبق است. البته انتظار می‌رفت این نگاه معیشت‌محور در ماه‌های اخیر بیشتر در خطبه‌ها شنیده می‌شد و نگاه روایت حاکمیت بیشتر مردم‌محور می‌بود تا سیاست‌زده. صحبتهای آیت‌الله دری‌نجف‌آبادی، خطیب اراک، نیز به صورت ضمنی با ارائه پشنهاد فروش نفت بیشتر برای رونق اقتصادی، به نوعی معیشتی‌محور بود. با اینکه ایشان نیز مستقیما از کلمه مذاکره استفاده نکردند ولی با اشاره به موضع نظام در مورد سپاه پاسداران، به صورت کلی نخواستند مساله را ناخواسته به سمت سپاه بکشانند و از این نهاد به عنوان سد مذکرات یاد کنند.
اما جالبترین صحبتها درباره سپاه پاسداران و موضوع مذکرات از منبر خطیب محترم اردبیل، حجت الاسلام فرج بهزاد شنیده شد. ایشان با تقدیر از سپاه پاسداران و طنز خواندن خروج نام این نهاد نظامی از فهرست تروریستی، به نقل از خود مسولان سپاه گفت: «بگذارید اسم ما در لیست باقی بماند. اشکالی ندارد.» این بیان خاص از نوع رویکرد راهبردی نظام برای رسیدن به توافق قطعی در مذاکرات خبر می‌دهد. البته خطیب اردبیل با تقدیر از این رویکرد سپاه، تلویحا به نوعی رفتن به سمت توافق قطعی را اعلام کردند. این حرکت به نوعی نشان‌دهنده آن است که وضعیت معیشت و مذاکرات به هم پیوسته است و هم خطیبان از این موضوع مطلعند و هم مسولین سپاه پاسداران. آیت‌الله اعرافی، خطیب قم، نیز با تاکید بر ضعف‌های جدی در حوزه معیشتی از مردم خواست تا مشکلات را خود حل کنند و داغ آرزوی سقوط ایران را به دل دشمنان بگذارند. با این استدلال، ایشان آرزوی سقوط را به مبحث مشکلات معیشتی گره زدند. اگر موضوع مشکلات معیشتی جدی است، پس بهتر نیست روحانیون به جای شعارزدگی و حاکمیت‌محوری و پرهیز از جنگ منطقه‌ای به فکر معیشت مردم باشند و از شعار دادن پرهیز کنند.
تنها خطیبی که به موضوع زنان در استادیوم به صورت مستقیم و با ذکر نام پرداخت، آیت‌الله رسول فلاحتی، خطیب رشت، بود. با اینکه ایشان معضل را در عدم وجود زیرساخت‌ها برای جای دادن بانوان در استادیوم اعلام کردند ولی ایشان تنها خطیبی بود که بدون حاشیه‌‌سازی حکومتی و حاکمیتی، اهانت به زنان و از بین بردن منزلت زنان را به شدت تقیبح کردند. آیت‌الله لائینی، خطیب ساری، نیز با برشمردن مساله بدحجابی از پرداختن به این موضوع خودداری کردند و با اینکه مشکلات موجود در کشور را به ناکارآمدی‌ها نسبت دادند و به صورت مستقیم و واضح اعلام کردند که «این ناکارآمدی‌ها تقصیر جمهوری اسلامی نیست». معلوم نیست چه زمانی و چه کسانی مسولیت وضعیت موجود را برعهده می‌گیرند. آیا این دولت نیست که می‌تواند با ایجاد صلح و ثبات به عنوان بزرگترین قدرت منطقه‌ای، اقتدار منطقه‌ای را تثبیت کند؟ آیا این دولت نیست که با انتخاب درست مسولین جلوی فساد و ناکارآمدی‌ها را بگیرد؟ آیا نمی‌توان با حفظ اقتدار و تاسی به شعار اصلی انقلاب یعنی نه شرقی و نه غربی، جمهوریت را با اقتدار در مصلحت‌اندیشی سیاسی و اجتماعی در عرصه عمومی و بین‌اللملی به پیش برد؟
