نماز عبادی-سیاسی جمعه امروز ۱۹ فروردین در اقصا نقاط کشور برگزار شد. در آستانه ۲۰ فروردین، روز ملی انرژی هسته‌ای، قریب به اتفاق خطیبان موضوع مذاکرات و فناوری هسته‌ای را در فهرست بیانات خود قرار دادند. صحبت‌هایی در باب واقعه سوقصد به روحانیون در حرم امام رضا (ع) نیز از مواردی بود که عکس‌العمل خطیبان را به خود جلب کرد و هر خطیبی از دریچه‌ای به این خبر تأسف‌آور هفته پرداخت. موضوع آب و کمبود آن نیز از اهم گفته‌های بعضی از خطیبان شمال و جنوب کشور بود. این‌طور به‌نظر می‌رسید که در راستای گرایش به سمت علوم دانش‌بنیان و دورشدن از روش‌های سنتی کشاورزی، آن هم در آغازین روزهای بهار و روزهای بارانی، موضوع کمبود آب دغدغه چند تن از خطیبان کشور شده‌بود. دغدغه بزرگ‌تر مردم، یعنی نبود نان در سفره‌هایشان و گرانی‌های لجام‌گسیخته در ابتدای سال هم در مواردی به صورت مستقیم و غیرمستقیم مورد توجه خطیبان واقع شد. ولی به قدر کفایت صحبت از گرانی‌ها نشد، بلکه موضوعاتی چون «صیانت از فضای مجازی» از سوی برخی به نوعی در صدر توجهات ایشان قرار گرفت.
در آستانه روز فناوری هسته‌ای، موضوع مذاکرات محور اول بیانات اکثر خطیبان را به خود اختصاص داد. آیت‌الله حسینی بوشهری، خطیب قم، بدون اشاره به مکث در مذاکرات و نقش روسیه و اوکراین و حوادث پیش‌آمده، به طور ضمنی مردم را به عنوان عاملین و دست‌اندرکاران مذاکره قلمداد کرده و گفت «مردم در مذاکرات کوتاه نمی‌آیند». البته اشاره ایشان به دعوا بر سر سلاح هسته‌ای و قرار گرفتن سپاه پاسداران در فهرست تروریستی بود. سوال مردم به طور خاص، مطابق با نظرسنجی‌های وب‌سایت «مردم و روحانیت» این است که «آیا در قضیه مکثی که بر روند مذاکرات اعمال شده، این نقش‌آفرینی مردم بوده یا روسیه؟» آیا به راستی مذاکره‌کنندگان مسایل مربوط به مذاکره را با مردم هماهنگ می‌کنند یا حتی در میان می‌گذارند، یا هماهنگی‌ها در راستای سیاست‌های منطقه‌ای و نگاه به شرق است؟ آیا این موضوع با شعار اصلی انقلاب اسلامی، یعنی محوریت جمهوریت در برابر شرق و غرب در تناقض نیست؟ صحبت دیگر آیت‌الله بوشهری در باب گره‌زدن تحریم‌های اقتصادی به دین‌گریزی مردم نیز بسیار جالب و قابل توجه بود. پس با این حساب، نباید هر طور که شده جلوی تحریم‌ها را گرفت چراکه این امر عملا ضربه مهلکی به بدنه ایمان دینی مردم کشورمان می‌زند؟ البته موضع تضعیف روحانیت از طریق شایعه‌پراکنی نیز به طور خاصی در گفته‌های آیت‌الله رسول فلاحتی، خطیب رشت، محرز بود. روحانیت آگاه می‌داند که یک شقاق بین مردم و روحانیت وجود دارد. آمارهای وب‌سایت مردم و روحانیت نیز به همین مساله اذعان دارند. مقالات اخیر ما نیز به این فاجعه ملی-دینی صحه گذاشته‌اند. علاوه بر این، ترس ما از مایه گذاشتن از دین و تحقیر شدید اجتماعی روحانیون نیز از جمله مواردی است که بیش از این باید در منبر نماز مردمی و نه حکومتی مورد توجه واقع شود.
با اینکه انتظار می‌رفت موضوعیت حادثه دلخراش حرم امام رضا (ع) به عنوان تاکید اصلی صحبت‌های خطیب مشهد مقدس قرار گیرد، صحبت‌های آیت‌الله علم‌الهدی با کاربرد عبارت «ولنگاری رسانه‌ای» به سمت سازماندهی فضای مجازی و انتقاد از تعلل مسؤلان سوق پیدا کرد. این خطیب عملا با تاسی از جهاد تببینی از همه خواست در فضای مجازی تولید پیام کنند. این در حالی است که هیات دولت همین هفته گذشته نرخ اینترنت را دو برابر کرد. بماند که دسترسی به رسانه‌های جمعی موثر انگار فقط برای مسئولین فیلتر نیست. نمی‌شود که هم بحث صیانت فضای مجازی را به سمت فیلترینگ برد و هم از مردم خواست تولید پیام کنند. ایشان در گریزی به حادثه حرم، عملا از نیروهای محافظ آستان و تولیت تقدیر کرد و ایشان را از خطای عدم امنیت جانی زائران مبرا ساخت. البته اکثر قریب به اتفاق خطیبان شهرهای مختلف، همه بر لزوم اتحاد بین شیعه و سنی، عدم اختلاف آفرینی و وحدت دنیای اسلام و به ویژه ایران و افعانستان تاکید کردند. حتی خطیب ملایر نیز از حفظ حرمت لشکر فاطمیون و عدم ارتباط این گروه با حوادث اخیر پرده برداشت. در چنین شرایط دشواری که هر روز مردم عزیز کشورمان با مسایل و معضلات اقتصادی دست و پنجه نرم می‌کنند و حوادث تلخ و ناامنی اجتماعی و معیشتی مشکل اصلی آنهاست، صحبت‌های خطیب تهران، حجت‌الاسلام صدیقی که با اشاره ضمنی به حضور امریکا در منطقه، هشدار داد «این گونه حملات» همچنان ادامه خواهد داشت، نه تنها به نوعی به طبل جنگ کوبیدن است بلکه دردی از معیشت مردم محروم را هم دوا نمی‌کند و هیچ نویدی از صلح نمی‌دهد. اگر قرار همه خطیبان بر اتحاد مسلمین است، چرا زبان جنگ به عنوان عنصر حاکم در آستانه سال نو باید در بیانات عده‌ای از خطیبان همچنان پدیدار شود؟
موضع خطیبان استان‌های کوچکتر به نوعی اقتصاد محورتر و به اقتضای آن مردمی‌تر بود. نگرانی خطیب اهواز، حجت‌الاسلام سیدعبدالنبی موسو‌ی‌فرد از معیشت مردم و نگرانی به جا از گرانی‌های شدید اخیر و همچنین لزوم توجه مسؤلان به مسئله کمبود آب کاملا فرای صحبت‌های سیاسی رفت و با شکلی کاملا مردمی به معضلات منقطه‌ای پرداخت. خطیب بوشهر و خطیب رشت نیز هر دو به صورت مشخص در باب کمبود آب صحبت کردند. بحث شعار «اتکا به دانش و علم» از نگاه این خطیبان باید با محوریت ایجاد ارتباط با سایر کشورها و فناوری‌های مربوط به بحران آب در راس امور کشور قرار بگیرد. به همین دلیل است که در شهرهای کوچکتر بحث‌های سیاست‌زده و کلی حاکمیت کمتر هوادار پیدا می‌کند و تاکید منبر بر مردم است نه بر حاکمیت. در همین راستا، خطیب کرج، آیت‌الله حسینی همدانی، نیز با اشاره به فقر و محرومیت در استان البرز در آستانه سفر استانی ریاست جمهوری، اشاره‌ای هم به برجام و مذاکرات داشتند که به نظر می‌رسد جمیع خطیبان و آنانی که درد مردم را می‌شناسند، به صورت متفق‌القول در پی احیای برجام و برجستن از گره‌های تحریمی هستند.
