نماز عبادی-سیاسی جمعه امروز ۹ اردیبهشت مصادف با روز جهانی قدس در جای جای کشور عزیزمان برگزار شد. حضور سرداران نظامی و مسولین نظام در نطق پیش از دستور خطبههای امروز نماز جمعه در حمایت از مردم فلسطین دور انتظار نبود. با اینکه محور کلی بیانات بر جبهه مقاومت و فلسطین بنا شده بوده ولی مسایل معیشتی، بحرانهای محلی مثل تنش آبی در خوزستان، مذاکرات ناتمام برجامی و مناسبتهایی چون روز معلم و کارگر نیز از اهم شنیدههای امروز خطبههای نماز جمعه بودند. بجاست که ما نیز از طرف «وبسایت مردم و روحانیت» روز «معلم» و «کارگر» را به این دو قشر زحمتکش و جفا دیده عزیز تبریک بگوییم و امیدوارم این دو ستون اصلی «تربیت» و «تولید» با نگاه مسولانه کارگزاران نظام مورد انقیاد و حمایت کافی و شایسته قرار بگیرند.
فلسطین و جبهه مقاومت به عنوان اصلیترین کلیدواژه خطبههای امروز عکسالعملهای یکسان و در عین حال متفاوتی را در شهرهای کوچک و بزرگ به خود داشت. آیتالله علمالهدی، خطیب مشهد، با اصل قرار دادن آزادی قدس به عنوان «محور نظام و مبنای سیاست خارجی»، با تاکیدی مضاعف از همگان خواست تا در این زمینه، «آگاهیسازی» لازم برای جوانان صورت بگیرد. بخش دوم صحبت ایشان درباره تاکید بر جوانان از دو جنبه بسیار حیاتی است چون از یک سو با گسترش گرانیهای لجامگسیخته از ابتدای سال و گران شدن پنج برابری قیمت آرد و عدم پرداخت به موقع حقوق معوقه کارگران، یا همان قشر جوان کشورمان، باید دید آیا «نسل جوان» نیز همچون این خطیب محترم، اساس زندگی و معیشت خود را بر پایه اصل مقاومت و آزادی قدس میگذارد یا در شرایط کنونی علاوه بر محوریت قدس و دفاع از مظلوم، اصل بقا و تولید را سرلوحه زندگی و مطالبه او از مسولین میداند. از جنبه دیگر، حجتالاسلام سیدعلی حسینی، خطیب بروجرد، نگرانی خود را از این گرانیهای اذعان میکند و میگویند که باید مراقب بود که مبادا «گرانی را پای نظام و انقلاب بگذارند». این رویکرد، زاویه دیگری از چالش تورم را عیان میکند، زیرا این خطیب شهر کوچک میداند که تحمل مردم تمام شده و به قول معروف، شکم گرسنه، دین و ایمان نمیشناسد.
خطیبان کیش و کرمان نیز با رویکردی موازی بر جنبه مسلحانه مقاومت تاکید کردند. حجتالاسلام حسنزاده، خطیب کیش، بر گسترش و پایداری عملیاتهای انفرادی تا آخرین قطره خون تاکید کردند و حجتالاسلام علیدادی سلیمانی، خطیب کرمان، با بسته شدن درهای دیپلماسی و مذاکره، راه نجات مردم فلسطین را در مقاومت مسلحانه دیدند. به نظر میرسید هر خطیبی به فراخور شنیدههای استانی، دغدغهمندی یا عدم دغدمندی خود، از منظری به مساله مقاومت پرداخته است. در این میان اما، صحبت های آیتالله طباطبایینژاد، خطیب اصفهان، که به قوم یهود توهین کرد، بسیار تعجب برانگیز بود، زیرا اینگونه اظهارات برخلاف تاکیدات همیشگی جمهوری اسلامی است که تاکید دارد ما با قوم یهود مشکلی نداریم و مشکل جمهوری اسلامی ایران، صهیونیسم است.
آیتالله شعبانی موثقی، خطیب همدان، نیز با حمایت از جبهه مقاومت از دید دینی و ملی، از کسانی که علیرغم وجود مشکلات اقتصادی و فقر در جامعه از نظام انتقاد میکنند که چرا به مقاومت کمک مالی میکند، منتقدان را کسانی قلمداد کرد که از این حمایت آسیب میببیند. البته ایشان هیچ اشارهای به نام فرد یا گروهی نداشتند ولی شاید این دوگانه «اقتصاد مقاومتی» و «حمایت اقتصادی از مقاومت فلسطین» امری است که باید بیشتر مورد واکاوی و تفسیر قرار گیرد چون همچنان که دیدیم صحبت از بالا رفتن اجاره بها و محوریت مقاومت فلسطین در یک خطبه و به صورت همزمان نه تنها به تنویر اذهان نمازگزاران کمکی نمیکند بلکه همین امر جوانان را نیز سردرگم مینماید.
سخنان خطیبان شهرهای تهران و تبریز نیز با تاکید بر شکوفایی در تولید با تکیه بر عمود جامعه «کارگری» و توانمندسازی داخلی برای مقابله با «تحریمها» محوری مقاومتی و اقتصادی داشت. البته حجتالاسلام آلهاشم، خطیب تبریز، با تاسف از عدم نهایی شدن گفتگوهای برجامی، «توافق عزتمندانه» را در سرلوحه تلاشهای سران نظام قلمداد کرد ولی در عین حال توسعه فناوری و توانمندسازی داخلی را برای کمک به خنثیسازی تحریمها موثر دانستند. حجتالاسلام حاجعلی اکبری، خطیب تهران، نیز در همین راستا با تاکید بر معلمین ایشان را عمود خیمه «تربیت» خواند. البته آنچه در کلام و نظرها دور ماند، اهمیت درک فشار مضاعف اقتصادی بر این دو قشر زحمتکش بود که تولید و تربیت در جامعه را با کمترین توقعی پیش میبرند و در عین حال متحمل بیشترین فشارهای معیشتی هستند. وقتی نظام از حمایت و دستگیری از مظلومان سخن میگوید، باید دست مظلوم داخلی نیز گرفته شود و نباید فقر این دو قشر آسیبپذیر جامعه را هدف قرار دهد.
سخن از گستردگی حضور رژیم اسراییل در منطقه و ارتباط گیری فعال و دیپلماتیک با کشورهای عربی و مسلمان نیز از تاکیدات ضمنی صحبتهای امروز خطیبان بود. جمله خطیب اردبیل، آیتالله عاملی، مبنی بر اینکه «هیچ کدام از کشورهای اسلامی استقلال ندارند» نشان از همین تاکید در آستانه روز قدس داشت. شاید ارتباطگیری دپیلماتیک منطقهای که به طور خاص در نظرسنجیهای وبسایت مردم و روحانیت نمود بارزی داشته، بتواند در دستورکار مسولین قرار گیرد و سیاست نزدیکی با کشورهای مسلمان و تنشزدایی منطقهای (چه در حوزه خلیجفارس و چه اخیرا در مرزهای شرقی کشور)، به گفته آیت الله حسینی بوشهری، منافع منطقهای ما را تامین کند. شاید به جای نگرانی از تامین موشک برای یمن برای مقابله منطقهای، تحکیم رابطه با کشورهای حوزه خلیجفارس و کاهش تنش با عربستان بتواند به اوضاع اسفناک مردم یمن نیز کمک کند و این نوع مقاومت مقتدرانه در دستور دیپلماسی ما قرار بگیرد.
در پایان به جاست به گفته حجتالاسلام موسویفرد، خطیب اهواز، و دغدغه ایشان به کمبود آب و تنش آبی پیش رو در استان خوزستان نیز اشاره کنیم که نشان از نگرانی به جای ایشان و لزوم پاسخگو کردن مسولین برای رسیدگی به این امر خطیر دارد.