نماز عبادی-سیاسی جمعه، امروز ۲۳ اردیبهشت در اقصی نقاط کشور عزیزمان برگزار شد. بیانات امروز ائمه جمعه بیشتر اقتصاد محور بود و بر حمایت مردم از دولت برای پیش‌بردن «جراحی اقتصادی» تاکید داشت. مواردی چون مبارزه با قاچاق کالا، توزیع عادلانه یارانه‌ها از اهم گفته‌های اقتصادی امروز بود. تاکید بر «عدالت» در پرتو تدابیر اقتصادی دولت از کلیدواژگان امروز بود که به نوعی ایده جهاد تببین اقتصادی را برای مردم تداعی می‌کرد. حمایت از دولت و شخص ریاست جمهوری و توصیف «صداقت» و «مردمی‌بودن» این دولت نیز از دیگر اشارات مهم امروز بود. حجم مسایل اقتصادی چنان بر شنیده‌های امروز نمازگزاران سنگینی می‌کرد که مسایل دیگر مرتبط مثل تحریم‌ها و مذاکرات به حاشیه رفت. به نظر می‌رسید ائمه جمعه در عمل مردم و نمازگزاران را برای عواقب سخت و درازمدت جراحی اقتصادی آماده می‌کردند. به هر روی، با توجه به نظرسنجی‌های و‌ب‌سایت مردم و روحانیت و آنچه ما از گفته‌های مردم می‌شنویم، نیاز به اولویت دادن به معیشت مردم از اهم خواسته‌های مردم و روحانیت بیدار و عدالت‌خواهی است که نمی‌خواهد بار سنگین‌تری از آنچه امروز بر گرده اقتصادی مردم از بر دوش آنها بگذارد.
دولت در پی اجرای یک طرح کلان و جراحی اقتصادی بزرگ است و آحاد مردم باید در این امر به دولت کمک کنند. این جمله چکیده گفته‌های تقریبا همه ائمه جمعه بود. از همین رهگذر، امام جمعه بیرجند، حجت‌الاسلام محسن مشرفی، به بحث اصلاح نظام پرداخت «یارانه» اشاره کرد و آن را به عنوان گام مهمی در تحقق «عدالت اجتماعی» خواند. البته سخنان ایشان نیم‌نگاهی هم به «دشمنان» داشت که درصدد ناامید کردن و ایجاد نوعی «سیاه‌نمایی» هستند. هیچ اشاره به این نشد که این دشمنان چه کسانی هستند و به راستی چه گروه یا افرادی در پی ناامید کردن مردم عزیز کشورمان هستند. اگر اقتصاد وضع مطلوبی ندارد، و باید جراحی و اصلاح اقتصادی صورت بگیرد، آیا نمی‌توان نتیجه گرفت، مقصر به نوعی خود نظام اقتصادی حاکم کشور بوده که وضعیت نامطلوب امروز را برای همه مردم رنجدیده رقم زده است. آیت الله رسول فلاحتی، خطیب رشت، نیز با تاکید مشابه‌ای، از قوه قضاییه خواست تا با کسانی که «شریان اقتصادی را ملتهب» می‌کنند، قاطعانه برخورد کنند. ایشان به موضوع «مفسدان» اقتصادی هم اشاره کردند. البته همچون گذشته، نگاه خطیب رشت، استان‌محور نیز بود و گله‌مندی ایشان از وضعیت «پسماند» استان گیلان از سومدیریت و عدم توجه مسولین به اولویت‌های استانی خبر می‌داد.
لحن حاکم بر گفته‌های بعضی از خطیبان نشان از نوعی اضطرار همراه با خشم در مورد مسایل مختلف از جمله وضعیت اقتصادی کشور بود. آیت‌الله یوسف طباطبایی‌نژاد در خطبه‌های این هفته نماز جمعه اصفهان، با لحنی صریح و قاطع فرمودند: بگذارید این سر و صداها بخوابد تا اقتصاددان‌ها بنشینند و ببینند باید چه بکنند. این نوع سردرگمی و رنجش مردم از وضعیت نابسامان اقتصادی و سومدیریت در کنار مفاسد اقتصادی و استانداردهای دوگانه بعضی از کارگزاران نظام و رسوایی‌های اخیر از هلدینگ یاس گرفته تا سیمسونی گیت، مردم را دل‌چرکین کرده و نوعی عدم اعتماد هم در نظرات مردمی و هم در لحن مضطرب خطیبان کاملا آشکار است. آیت‌الله طباطبایی نژاد به موضوع آرد و ماکارونی هم اشاره کردند و سخنان مبسوطی در باب اقتصاد ایراد کردند ولی آنچه از همه گفته‌های کلیشه‌ای اقتصادی خبرساز تر شد، اظهار نظر ایشان بود که گفت: «فردی اصلا ماکارونی دوست نداشته، اما حالا که گران شده رفته چند بسته از آن خریده است؛ خب گران شده؟ آدم چیز دیگری می خورد!» این سخنان مثل همیشه جای مجرم و قربانی را عوض می کند و مردم را مقصر جلوه می دهد. اینگوه اظهارات در این شرایط دشوار اقتصادی، تنها باعث تعمیق بیشتر فاصله مردم و روحانیت می شود. مردم به دنبال یک نظام عادل و دولت عادل می‌گردند. هر چقدر هم، به قول خطیب تهران، صداقت بر پیشانی دولت نوشته شده باشد ولی اگر نتواند عدالت را در کشور نهادینه کند، نمی‌توان آبروی از دست‌رفته را تنها با شعار باز گرداند.
آیت‌الله محامی، خطیب زاهدان، نیز پیرو بیانات سایر خطیبان، اجرای طرح اقتصادی را به نفع مردم دانستند ولی نکته امروز ایشان نیز همانند هفته گذشته، قابل تامل و جنجالی بود. وی گفت: «اجرای اصلاحات اقتصادی برای نفع مردم است و باید در این کار اقتصادی بزرگ دولت نقش‌آفرین باشیم … چرا که نه تنها مشکلات حل نخواهد شد بلکه مشکلات امنیتی دامنگیر چامعه می‌شود.» بحث امنیتی از نکات مهمی است که اصولا از نگاه استانهای مرزی مورد تاکید مستقیم قرار می‌گیرد. همین امروز حجت‌الاسلام سید مهدی قریشی، خطیب ارومیه، مساله قاچاق را مطرح کردند و از معضلات آن برای استان متبوع خود یاد کردند. حجم مسایل برای استان‌ها، علی‌الخصوص مناطق مرزی، از جمله مواردی است که خطیبان پایتخت‌نشین دغدغه‌مند آن نیستند. سیستم حمل و نقل ریلی برای اقتصاد استانهای مرزی از جمله موارد مهمی است که می‌تواند اقتصاد کشور را به شکوفایی برساند. وقتی خطیب تهران، آیت‌الله خاتمی، صرفا به مباحث عمده از جمله حمایت از دولت و طرح اقتصادی و صحبت‌های سیاسی به صورت فهرست‌وار اشاره می‌کند، باید دید امنیت در زاهدان در کجای صحبت‌های ایشان جای دارد.
اشارات گذرایی هم از سوی امام جمعه تهران در خصوص ورود امیر قطر به تهران و دیدار بشار اسد با مقام معظم رهبری صورت گرفت که البته هیچ امام جمعه‌ای وارد جزئیات این موضوعات نشد. با توجه به افزایش قیمت آرد و فرآورده های مرتبط در این چند روز گذشته، مشکلات اقتصادی به اصلی‌ترین دغدغه مردم تبدیل شده است و طبیعی است که اقتصاد و معیشت، محور اصلی خطبه‌های این هفته باشد. ولی ستاد سیاستگذاری ائمه جمعه باید متوجه باشد که اقتصاد همیشه مسئله اصلی مردم عادی و نمازگزاران بوده و در این راستا، امامان جمعه باید همیشه این سیاست اقتصادمحوری را در خطبه های خود ملحوظ دارند. البته راه‌حل‌ها نه در فرافکنی و مقصر دانستن مردم، بلکه در پذیرش اشتباهات و تلاش برای جبران مافات است.
