اخبار مربوط به حضور بانوان در استادیوم های ورزشی چند سالیست که تبدیل به یکی از تیترهای تکراری روزنامه ها و مجلات شده است. در این میان نقش روحانیون و بخصوص مراجع تقلید بسیار پررنگ بوده و بحث ها و نظرات متفاوتی در این زمینه منتشر شده. در حالی که اکثر مراجع تقلید با حضور بانوان در استادیوم های فوتبال مخالفند و تعدادی از مراجع نیز هیچ مشکل شرعی با آن نمیبینند، چند سالیست که ورود بانوان به مسابقات ملی والیبال و بسکتبال مجاز بوده و سوالات بسیاری را در این زمینه در ذهن مردم، جامعه شناسان، قانون گذاران و بخصوص روحانیون و طلاب ایجاد کرده است.
در آخرین اظهارنظرات روحانیون و مسئولین درباره ورورد بانوان به ورزشگاه ها و پس از حضور گزینشی تعدادی از بانوان به استادیوم آزادی برای تماشای دیدار دوستانه تیم ها ملی ایران و بولیوی، حجت الاسلام محمد جعفر منتظری، دادستان کل کشور در مورد حضور بانوان در استادیوم های ورزشی گفت که «حضور زنان در ورزشگاه آزادی یک آسیب است و هیچ توجیه شرعی ندارد، اگر بخواهد ادامه پیدا کند برخورد می کنیم». بسیاری از مراجع تقلید نیز در این مورد با دادستان کشور موافق بوده و بارها مخالفت خود را با حضور زنان در ورزشگاه های ورزشی ابراز کرده اند. آیت الله مکارم شیرازی چندی پیش عنوان نمودند که «جو حاکم در ورزشگاه ها برای حضور زنان مناسب نیست. از طرفی در بعضی انواع ورزش، مردان پوشش مناسبی در برابر زنان ندارند؛ بنابراین لازم است از حضور در این برنامه ها خودداری کنند بخصوص اینکه این برنامه ها را از رسانه ها می توانند ببیند و حضور آنها ضرروتی ندارد».
از سوی دیگر روحانیون و تعدادی از مقامات کشوری نیز هستند که باور دارند حضور زنان در ورزشگاه ه هیچ مانع شرعی و قانونی ندارد. مراجع بلندپایه نظرات متفاوتی در این زمینه دارند ولی متاسفانه این نظرات رسانه نشده. در این میان روحانیونی مثل حجت الاسلام ابطحی که بیشتر سبقه سیاسی دارند با عدم حضور زنان در استادیوم ها علنا مخالفت کرده اند و از عواقب منفی این امر گفته اند. تعدادی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی نیز در پاسخ به بعضی اظهارات روحانیون دلیلی برای منع شرعی بانوان از حضور در استادیوم های ورزشی نمیبینند. به عنوان مثال نایب رییس مجلس شورای اسلامی، علی مطهری، در واکنشی طعنه آمیز به اظهارات دادستان کل کشور درباره حضور زنان در ورزشگاهها، گفت »قاعدتا حضور بانوان در مسابقاتی مثل شنا، کشتی، بسکتبال و شاید والیبال مردان اشکال شرعی دارد اما در مسابقات فوتبال به نظر میرسد مطابق این ملاک نباید اشکال شرعی وجود داشته باشد». عزت الله ضرغامی، رئیس سابق سازمان صدا و سیما نیز در حساب توئیتر خود نوشت »در فوتبال، ورزشکاران نیمه لخت نیستند! حضور زنان در ورزشگاه حریم شکنی نیست. کبری و صغری هر دو مشکل دارند. بصورت زنان و خانوادههایی که تفریح مناسب ندارند پنجه نکشید! تهدید مدیران ورزش به برخورد قضائی هم شایسته نیست! آیا گناه و خلاف شرع در زندان ها، کمتر از ورزشگاه هاست؟»!
در پی این اظهارات و با رجوع به نظرسنجی های منتشر شده در یک سال گذشته در سایت مردم و روحانیت و همچنین نظرسنجی انجام شده توسط خبرگزاری ایسنا و دیگر سایت های معتبر، زاویه دیگری که میتوان به آن توجه کرد مطالبات عمومی مردم است که نشان دهنده موافقت اکثریت مردم کشور با حضور زنان در ورزشگاه ها است. در نظرسنجی های سایت مردم و روحانیت که اخیرا منتشر شد بیشتر از ۷۳ درصد و در نظرسنجی خبرگزاری ایسنا که سال گذشته انجام شد حدود ۶۲ درصد مردم با حضور بانوان در استادیوم های ورزشی موافق بوده اند.
جدا از اینکه خواست اکثریت جامعه چه بوده و آیا اینکه در چنین موضوعاتی مطالبات و خواسته های مردم تا چه حد اهمیت دارد و همچنین با در نظر گرفتن نظر بعضی از مراجع تقلید و روحانیون در این ارتباط میتوان اشاره مختصری نیز به قانون اساسی کشورمان داشته باشیم که در آن برابری زنان با مردان با صراحت بیان شده است. بند نهم از اصل سوم قانون اساسی بیان میدارد: «دولت جمهوری اسلامی ایران برای رسیدن به اهداف اصل دوم، مکلف به رفع تبعیضات ناروا و ایجاد امکانات عادلانه برای همه در تمام زمینههای مادی و معنوی میباشد». در اسلام نیز اصل مساوات انسان ها درباره زن و مرد کاملا رعایت شده است. اسلام با تساوى حقوق زن و مرد مخالف نیست، بلکه با تشابه حقوق آنها مخالف است. با توجه به این تفاسیر، لازم است مراجع محترم از طیف های مختلف در موضوع علنا ورود کنند و با بحث های علمایی به گفتمان موجود غنا بشخند.
میتوان از یک زاویه جامعه شناختی نیز به این مسئله نگاه کرد و آن نیاز جامعه به ترویج شادی و نشاط در کشور است که موافقان حضور زنان در ورزشگاه ها از آن به عنوان عاملی موثر در این مهم استفاده میکنند . شادی و خوشحالی برای مردمی که علی رغم همه سختی ها و مشکلات اقتصادی و اجتماعی میتوانند با یک برد فوتبالی شاد شوند. این گروه معتقدند که اگر چه مردم ایران سالهاست با مشکلات اقتصادی و اجتماعی دست به گریبان هستند، تحریم ها از یک سو و برخی ناکارامدی ها هم از سوی دیگر موجب شده است در این سال ها مردم کمتر نشاط جمعی را تجربه کنند اما همین حضور زنان در استادیوم ها هم می تواند با تخلیه هیجانات مردم، یعنی هم زنان و هم مردان در جامعه، و جهت دهی صحیح آن به سمت وسوی امید و آینده بهتر فرصت های مغتنمی را خلق کند. ترویج شادی و شادی های اجتماعی از اصول مهم اسلام بحساب می آید و به گفته موافقان حضور زنان در ورزشگاه ها میتواند تا جایی که با رعایت عرف و قوانین دینی باشد، به این اصل کمک کند. دکتر صدیقه مقدم، یک پژوهشگر دینی، در مصاحبه ای با پایگاه بینالمللی همکاریهای خبری شیعه با بیان اینکه اسلام دینی شاد و بانشاط است و هیچ مخالفتی با شادی پیروان خود ندارد، گفت: متاسفانه گروهی از روی عمد یا بر اساس تفاسیر نادرست، اسلام را دینی غمگین و ناشاد معرفی می کنند. دکتر صدیقه مقدم شادی و نشاط اجتماعی را یکی از ملزومات اصلی در زیست مسلمانی دانست.
طبیعتا این مسئله به عنوان یک پدیده دینی- اجتماعی باید مورد بحث و تامل بیشتری قرار بگیرد و تمام جوانب آن با توجه به واقعیت های امروز جامعه بررسی شود. اینکه از نظر شرعی حضور زنان در یک سری از ورزشگاه ها که مردان در آنجا به رقابت ورزشی میپردازند ممانعتی ندارد اما در دیگر ورزشگاه خلاف شرع است و اینکه آیا در حال حاضر ساختارهای سخت افزاری و بلوغ اجتماعی لازم در کشور مهیاست یا خیر، جای بحث و گفتگو دارد که حضور فکری و معنوی علما و روحانیون فرهیخته می تواند بسیار کارساز باشد . در این میان از دید ما در سایت مردم و روحانیت نظر مردم مشخص است اما این مراجع مسئولین هستند که باید با در نظر گرفتن تمام جوانب تصمیم نهایی را در این مورد بگیرند.