چند روز پیش خبری در رسانه ها و شبکه های اجتماعی چرخید که حاکی از این بود که آیت الله جعفر سبحانی در مورد مشق شب دانش آموزان و ارتباط آن با آموزه های اسلامی مطالبی را ذکر فرموده بودند. در نگاه اول خبر خیلی غیر طبیعی بنظر نمی آمد. با کمی کندوکاو و تحقیق و تحلیل واکنش های این خبر در رسانه ها و شبکه های اجتماعی اما متوجه شدیم که متاسفانه بسیاری انگشت سرزنش را بسوی این مرجع تقلید دراز کرده و از وی انتقاده کرده که چرا در مسائلی فراتر از حیطه تخصصی خودشان اظهار نظر کرده و چرا بازیچه دست مافیای کنکور و کتاب های کمک آموزشی شده اند.
داستان از اینجا شروع شد که آیت الله جعفر سبحانی با انتقاد از حذف مشق شب دانش آموزان در دیدار با انجمن فرهنگی ناشران آموزشی کشور عنوان کرده بود که «این شیوه خلاف قرآن، حدیث و سیره بزرگان و علما است، امیدوارم وزیر آموزش و پرورش از این نظر برگردد و همان شیوه سابق خوب بود». این مرجع تقلید با بیان اینکه نباید بچه ها را «ننر» بار آورد، گفت «با این شیوه بچه ها به جایی نمی رسند؛ باید تکلیف داشته باشند و مغزشان کار کند». نکته ای که توجه بسیاری از کارشناسان مذهبی و روحانیون را جلب کرد استناد به قرآن کریم است که آیت الله سبحانی کنار گذاشتن شکل خاصی از تکلیف شب را بر خلاف قرآن و حدیث دانسته اند.
لازم است که یک مرجع تقلید در مورد مشق شب کودکان و یا دیگر موضوعات تربیتی و اجتماعی طرح نظر کند و این امر مطمئنا برای خانواده ها جایز و بسیار مفید باشد. اما سوالی که بسیاری از منتقدین و حتی عده ای در جامعه روحانیون مطرح کرده اند این است که نگذاریم از مقام مرجعیت سوء استفاده شود و خدایی ناکرده، آموزه های دینی بازیچه دست لابی گری های کسانی شود که تنها به فکر منافع مالی و دنیوی خود هستند. شایسته است دفتر حضرت آیت الله سبحانی در خصوص اخبار منتشر شده در رابطه با دیدار مدیران موسسه انتشارات کاج و دیگر موسسات انتشاراتی کتب دروسی و کمک آموزشی با معظم اله، و همزمانی این دیدار با سخنان اخیر شفاف سازی کنند تا به جوسازی های بدخواهان و بزرگنمایی ها پایان دهند.
متاسفانه در نبود اطلاع رسانی درست، واکنش هایی از سوی افراد موجه صورت گرفته که به سوالات و حواشی موضوع افزوده است. محمدتقی رهبر، عضو جامعه روحانیت مبارز در گفتگو با انتخابُ ضمن انتقاد از اینگونه نظرات گفته است «نمی توانیم از قرآن سند بیاوریم و برای دانش آموزان تکلیف شب معین کنیم. در قرآن به جز نماز مغرب و عشاء، هیچ تکلیف شبانه دیگری نداریم.» وی همچنین با انتقاد از صدا و سیما و نیاز به شفافسازی بیشتر در این رسانه ملی نیز گفت «در صداوسیما، برای تبلیغات فروش این کتاب ها، چند میلیارد پول رد و بدل می شود؛ آن هم کتاب ها و تبلیغاتی که بچه را دیوانه می کند. مغز بچه ظرفیتی دارد و تدریس باید به گونه ای باشد که او را متنفر و زده نکند.»
به هر حال بحث های فنی آموزش و پرورشی این مسئله را باید به متخصین امر سپرد ولی نمی توان یک مرجع تقلید که عمری را به تعلیم و تربیت پرداخته از اظهارنظر درباره تکلیف شب منع نمود. شاید مسئله لابیگری و تاثیر منفی آن بر جایگاه مرجعیت باشد که باید بیشتر مورد تدقیق قرار بگیرد.چند سال پیش نیز مسئله ای شبیه به این موضوع پیش آمد که بدلایلی تنی چند از مراجع تقلید با راه اندازی سرویس مکالمه تصویری رایتل مخالفت کردند. چند ماه بعد شایعاتی در رسانه ها منتشر شد مبنی بر لابی گری شرکت های رقیب این نرم افزار مکالمه ای که باعث سوء استفاده رسانه های غربی و ضد انقلاب نیز شد.
از آنجایی که سایت مردم و روحانیت تلاش در ایجاد رابطه ای نزدیکتر میان مردم و روحانیت دارد و تحولات مربوط به اینگونه مسائل را از نزدیک دنبال میکند، میتوان گفت که اینگونه صحبتها از طرف یک مرجع تقلید که با شایعاتی مانند لابی گری عده ای در یک موسسه انتشاراتی همراه میشود نه تنها واکنش منفی مردم و کارشناسان آموزشی بلکه انتقاد برخی علمای دینی را بدنبال دارد که مطمئنا باعث ایجاد شکاف بیشتری میان مردم و روحانیت خواهد شد. جدا از این مسئله آوردن نام مقدس قرآن کریم و استنباط به این کتاب آسمانی بحث برانگیز است. برای اثبات لزوم تکلیف شبانه نمی شود به قرآن استناد کرد و به آن ارتباطی ندارد، چون به گفته یکی از اعضای جامعه روحانیت مبارز قرآن تکالیف شبانه اش همان نماز مغرب و عشاست و لذا نمی توانیم از قرآن سند بیاوریم و برای دانش آموزان و دانشجویان تکلیف معین کنیم. برای روحانیت و حتی تریبون‌های آنان، نقش به نسبت تعریف شده‌ای در ذهن‌ها وجود دارد و اگر نقش جدیدی وارد ماجرا شود، کلیت آن نقش اصلی مخدوش و دچار اختلال خواهد شد.