در هفته های گذشته و بدنبال بارش های سراسری و متعاقباً سیل های ویرانگری که گریبانگیر بسیاری از شهروندان در مناطق مختلف کشور شده بودند، شاهد نمایش پررنگی از حضور «طلاب جهادی» در این مناطق و اقدامات کمک رسانی ایشان بودیم. وبسایت های مربوطه، اینستاگرم، تلگرام و ما بقی شبکه های اجتماعی هم این تلاش ها را انعکاس دادند. این پوشش های خبری از سویی نمایانگر تلاش های صادقانه جامعه روحانیت بود ولی از سوی دیگر در برخی از موارد بیش از حد جنبه تبلیغاتی به خود گرفت.
اساتید و بزرگان حوزه هم بر لزوم همراهی با سیل زدگان تاکید داشتند. به عنوان نمونه، در جلسه ای بین آیت الله اعرافی، مدیر حوزه های علمیه کشور و آیت الله نورمفیدی، نماینده ولی فقیه در استان گلستان، بر ادامه حضور طلاب و روحانیون در کنار مردم سیل زده تا حل مشکلات آنان تاکید شد. آیت الله اعرافی در ادامه برنامه های سفر به مناطق سیل زده استان گلستان، با یک هیئت همراه، با آیت الله نورمفیدی، پیرامون وضعیت سیل زدگان و روند امداد رسانی به آنان، گفتگو و تبادل نظر کردند. آیت الله نورمفیدی بر ضرورت استمرار حضور روحانیت در مناطق سیل زده تاکید کرده و گفتند: «وظیفه اصلی روحانیت و حوزه های علمیه در چنین مواقعی هدایت و نگه داشتن مردم و مسئولین در صحنه برای کمک رسانی به حادثه دیدگان است». در همین رابطه، حجت الاسلام ناصرشکریان، در نشستی با نمایندگان طلاب مازندران، ضمن تقدیر از زحمات و خدمات نمایندگان طلاب با اشاره به اینکه روحانیان سربازان و افسران حوزه دین در جامعه هستند، حضور روحانیون در مناطق آسیب دیده را نوعی «تبلیغ عملی» خواند و گفت: «این حضور می تواند بسیاری از مشکلات را در این مناطق کاهش دهد و تسکین دهنده آلام مردم خسارت دیده از سیل باشد».
پر واضح است که روحانیت برای نمایش حضورش در کنار مردم و ادامه یک رابطه تنگاتنگ، تمام تلاش های خود را به اجرا می گذارد ولی همانطور که حجت الاسلام ناصر شکریان یادآور شده، اقدامات کمک رسانی باید واقعاً «قربه الی الله» باشد تا به یک «تبلیغ عملی» نیز تبدیل شود. در واقع باید از خدمت آغاز کرد و به تبلیغ رسید و نه برعکس.
در راستای خدمت رسانی، علاوه بر کمک های عملی و خدمات مستقیم، یاری رسانی های مالی نیز بسیار ضروری است. در این راستا بیانات حضرت آیت الله العظمی سیستانی قابل توجه بود که فرمودند: «مؤمنین مجاز هستند تا حد نصف سهم امام (علیه السلام) را برای کمک به سیل زدگان پرداخت کنند». امکانات مالی حوزه ها و مؤسسات مربوطه، محدود است ولی با توجه به مشکلات بودجه ارگان هایی همچون سازمان مدیریت بحران کشور و یا هلال احمر، لازم است که کمک های مالی مستقیمی به این نهادها صورت گیرد و پیش قدم شدن حوزه و نهادهای مذهبی و ارگان های مرتبط با روحانیت از اهمیت فوق العاده بالایی برخوردار است.
ما در نظرسنجی های خود در «مردم و روحانیت»، شاهد استقبال کاربران از حضور طلاب جهادی برای یاری رسانی و التیام آلام سیل زدگان بوده ایم و ترکیب رای ها حاکی از آن است که قربانیان سیل، خواستار کمک های صادقانه مردم و مسئولان هستند. در این راستا، از جامعه روحانیت انتظار می رود که علاوه بر تمرکز بر کمک های طلاب جوان، با صرف هزینه هایی بیشتر، به کمک هایشان به شهروندان مصیبت دیده بیفزایند. روحانیت شیعه همواره در کنار مردم بوده و این موضوع در زمان حدوث بلایای طبیعی لزوم بیشتری نیز پیدا می کند.
شایان ذکر است که کل بودجه پیشبینی شده برای سازمان مدیریت بحران در لایحه بودجه ۱۳۹۸، ۱۲ میلیارد و ۷۵۰ میلیون تومان است که از این میزان بیش از ۵.۵ میلیارد تومان هزینه حقوق کارکنان سازمان میشود. با توجه به بودجه ۱۰۰۰ میلیارد تومانی مرکز خدمات حوزه های علمیه، قطعا طلاب حاضر هستند بخشی از هزینه های معیشتی و حق بیمه خود را در شرایط دشوار کنونی صرف یاری رسانی به سیل زدگان بکنند.
برخی در رسانه ها و شبکه های اجتماعی به مقایسه بودجه نهادهایی همچون دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم (حدود ۱۵۰ میلیارد تومان)، شورای عالی حوزههای علمیه (۳۰۶ میلیارد تومان) و یا سازمان تبلیغات اسلامی (نزدیک به ۱۵۲ میلیارد تومان) پرداخته اند و بودجه سازمان مدیریت بحران را در مقایسه با این نهادها، ناچیز دانسته اند. هر چند این مقایسه ها در بسیاری از موارد مع الفارق است و نفس طرح شدن این مقایسه ها، حکایت از حساسیت ها نسبت به نهاد روحانیت دارد و در همین راستاست که روحانیون نیز باید با درایت و حساسیت با این مسائل برخورد کنند.